سال 2024 یا همان 1403 خودمان سالی بود که بسیاری از مردم با مفهوم هوش مصنوعی آشنا شدند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید هوش مصنوعی دهه هاست که مطرح شده است و توسط شرکت ها و محققان مورد بهره برداری قرار گرفته است. این مقاله به بررسی دغدغه های شغلی مرتبط با هوش مصنوعی و مهارت های هوش مصنوعی می پردازد که لازم است برای زندگی در آینده نزدیک یاد بگیریم.
هوش مصنوعی چه تغییرات شغلی را ایجاد می کند؟
سال 2024 بود که سم آلتمن مدیر چت جی پی تی از این محصول رونمایی عمومی کرد و بسیاری از مردم جهان را با مفهوم هوش مصنوعی آشنا کرد. بعد از آن بود که انواع سایت ها در قالب های مختلف شروع به ارائه محصولات و عمومی سازی آنها با محوریت هوش مصنوعی کردند.
جالب است بدانید که هوش مصنوعی سالهاست در بازار حرفه ای و در صنایع مختلف در جهان استفاده می گردید اما تبدیل آن به یک مفهوم عمومی در زندگی روزمره شاید در سال 2024 اتفاق افتاده است.
یکی از مباحثی که در این سال مطرح گردید، نگرانی های هالیوودی از تاثیرات هوش مصنوعی بر زندگی بشر بوده است. بسیاری معتقد هستند که هوش مصنوعی بسیاری از کسب و کارهای امروزی را از بین خواهد برد.
البته این سخت کاملا درست است. ما همواره در طول تاریخ با این تغییرات رو به رو بوده ایم و این اتفاق جدیدی نیست. اجداد ما هزاران سال پیش با استفاده از بدن فزیکی خود اقدام به شخم زدن زمین ها می کردند. به مرور حیوانات را برای این کار اختصاص دادند و کشاورزان به نظارت عملکرد حیوانات پرداختند.
با ورود ماشین های کشاورزی این وظیفه هم از حیوانات گرفته شد و این ماشین های غول پیکری بودند که کار حیوانات را انجام دادند. کشاورز کجا رفت؟ دیگر نیازی به نظارت بر کار حیوانات نبود و کشاورز داستان ما بر روی دستگاه های کشاورزی در حال نوشیدن چای به شخم زدن زمین خود در طی چند ساعت (به جای چندین روز) می پرداخت.
حالا چند سالیست که این ماشین های اتومات هم آمده اند و کشاورز داستان ما همان کار نظارتی هم نمی کند. برنامه را تنظیم می کند و در خانه در کنار همسر و فرزندان به تماشای فیلم می نشینند و ماشین خود بر اساس برنامه ای که دارد کارهای مرتبط با زمین را انجام میدهد.
در این داستان می بینید که کشاورز همان کشاورز است با این تفاوت که ماهیت و نوع انجام فعالیتش متحول شده است. با روش های جدید سرعت کار بیشتر شده است و او وقت بیشتری دارد تا صرف فکر کردن برای توسعه کسب و کار خود بپردازد.
این اتفاقی است که تکنولوژی برای تمامی کسب و کارها رقم میزند. یک روزی افرادی بودند که کار نوشتن را انجام میدادند. البته روی پوست حیوانات و برگ درختان، حالا همان افراد در حال نوشتن هستن این بار در محیط نرم افزار و لب تاب این کار را انجام می دهند. حالا هوش مصنوعی به آنها کمک می کند تا حتی دستان خود را به کار نگیرند و با استفاده از صدای خود اقدام به نوشتن کنند. حتما شما هم از این ابزارهای تبدیل صدا به نوشته استفاده کرده اید.
این مثال ها تحولاتی است که در طور تاریخ رخ داده است. به نظر من انسان ها با توسعه تکنولوژی از کارهای دستی فاصله گرفته اند و به سمت انجام کارهای فکری سوق پیدا کرده اند.
این بزرگترین تحولی است که هوش مصنوعی برای انسان ها ایجاد می کند. اساسا انسان با توجه به ویژگی های ساختاری و ذهنی، زمانی می توانند بهترین خروجی ها را از خود نشان دهند که بیشتر بر جبه های ذهنی خود تمرکز می کنند تا جنبه های فیزیکی. انسانی که تمام وقت روز مفید خود را به شخم زدن اختصاص می داد، چطور می توانست فکر کند و اندیشه خاص خود را شکل دهد.
هوش مصنوعی این فرصت را به انسان ها می دهد تا از کارهای سنتی به سمت انجام کارها با فکر بیشتر حرکت کنند. دیگر لازم نیست یک طرحی را با فتوشاپ با هزاران جزییات طراحی کنید. حالا می توانید ساعت ها به ایده خود فکر کنید و از هوش مصنوعی بخواهید ایده و فکر ناب شما را رسم کند. بنابراین این مهم ترین تغییری است که در آینده باید منتظر آن باشید. حرکت از انجام کارهای دستی به سمت کارهای فکری بیشتر. استفاده از خلاقیت بیشتر برای تولید محصولات نوآورانه با هوش مصنوعی.
آیا هوش مصنوعی واقعا موجب بیکاری بیشتر می شود؟
مسلما بسیاری از افراد شغل های خود را در آینده از دست می دهند. آیا در حال حاضر شما کشاورزانی می بینید که زمین را با اتصال لوازم کشاورزی به خود شخم بزنند؟ آیا نویسندگانی می بینید که در حال نوشتن بر پوست حیوانات و برگ درختان باشند؟
اینها کجا رفته اند؟
انسان ها در مقابل تغییر دو رویکرد دارند: مقاومت در برابر تغییر، پذیرش تغییر
انسان هایی که در مقابل تغییرات مقاومت می کنند معمولا از دایره رقابت انسانی و جهانی حذف می شوند. زندگی سختی را تجربه می کنند و اکثرا نمی توانند یک تجربه دلنشین از زندگی را داشته باشند. اما انسان هایی که ذهن بازی برای تغییرات دارند خود را با شرایط جدید وقف می دهند.
وقتی انسان یاد گرفت که می تواند از حیوانات به جای خود انسان برای شخم زدن زمین استفاده کند آیا همه افراد در همان ابتدا این ایده را پذیرفتند؟ خوب مسلما نه. اما چه کسانی موفق بودند؟ شما به عنوان یک انسانی که هزاران سال بعد از این تجربه زندگی می کند چه فکر می کنید؟
بله، مسلما انسان هایی که این تغییرات را بخوبی درک کردند موفق بودند. به همین شکل در برابر هوش مصنوعی نیز این اتفاق میافتد. سال ها پیش همین تصاویری که در این مقاله استفاده کردم را به شکل خیلی ساده تری باید به صرف زمان و هزینه های زیادی توسط یک طراحی ایجاد می کردم اما امروز وقتی این مقاله را نوشتم در چند ثانیه نیازم را به هوش مصنوعی مطرح کردم و بلافاصله این تصویر ایجاد شد.
خوب اینجا آن طراح من دیگر برای چنین کارهایی نیاز نیست. بنظر شما طراح حالا باید چه کار کند؟
همان کاری را که اجداد ما انجام دادند!!! باید بپذیرد و شروع کند به یادگیری مهارتهایی که می تواند به او کمک کند تا در زندگی آینده شغل مناسبی را داشته باشد. اگر دوست دارد که در همین شغل طراحی فعالیت کند ابزارهای جدید را یاد بگیرد و به روز باشد و اگر فقط به دنبال شغلی برای کسب درآمد است به سمت مهارت هایی حرکت کند که مورد نیاز آینده باشد. به همین سادگی.
مهارت های هوش مصنوعی برای تطابق با تغییرات شغلی کدامند؟
خوب حالا سوال اینجاست که برای تطابق با این همه تغییراتی که پیش رو داریم باید چه مهارت هایی را یاد بگیریم تا بتوانیم در آینده موفق تر باشیم. در اینجا به بیان برخی از این مهارت ها می پردازیم:
- اول هوش هیجانی را به هوش ریاضی اولویت بدهیم. سال های قبل شاید کسی که آی کیوی بالاتری داشت موفق می شود. الان می توانیم بگوییم وقتی که هوش مصنوعی می تواند فعالیت هایی که نیاز به آی کیو دارند را انجام دهد پس بهتر است هوش هیجانی را تقویت کنیم.
- با اصول و کلیات برنامه نویسی آشنا شویم. لازم نیست خیلی عمیق بر این حوزه تمرکز کنیم. فقط بدانیم که اصول کلی و کارکردها و استفاده های برنامه نویسی چگونه است. خود من اصلا از کد های پایتون سر در نمیاورم اما استفاده های آن را می دانم و با استفاده از هوش مصنوعی خیلی وقت ها کارهای ساده خود را پیش می برم.
- در حیطه شغلی خود با جدیدترین روند ها و تغییرات فناوری آشنا شویم و از آنها استفاده کنیم. کار اصلی من بازاریابی دیجیتال است. هر روز روند های روز را بررسی می کنم و تغییراتی که گوگل و متا ایجاد می کنند را بررسی می کنم تا بتوانم به روز باشم و خدمات بهتر و مناسب تری را به مشتریانم ارائه کنم.
- اگر انسانی هستیم که از تکنولوژی فراری هستیم (من که درکی از این انسان ها ندارم !!!)، بهتر است به سراغ کارهای خدماتی بروید که به این زودی ها توسط ماشین جایگزین نمی شوند. مثلا مشاور خانواده یکی از این شغل هاست. فکر نمی کنم حداقل تا صد سال آینده انسان های زیادی باشند که بخواهند یک ربات هوش مصنوعی آنها را دلداری بدهد.
- تقویت زبان بین المللی: هوش مصنوعی و توسعه رمز ارزها باعث شده است تا مرزها هر چه بیشتر کمرنگ شوند. وقتی مرزی نباشد شما باید بتوانید با زبان های بین المللی با بقیه افراد ارتباط برقرار کنید. هر چند پیش بینی می شود این وظیفه نیز توسط تراشه های آینده براحتی توسط هوش مصنوعی ایجاد می شود اما انسان ها همیشه نیاز به تعاملات انسانی دارند و یک زبان مشترک کارها را ساده تر می کند.
- مهارت های حل مساله: مهارت حل مساله یکی از مهارت های مهم انسان هاست. هر چند هوش مصنوعی می تواند به حل مسائل زیادی کمک کند اما مسائل انسان ها هر روز پیچیده تر می شود و این مهارت برای درک و ایجاد ارتباط مناسب بین واقعیت ها و شرایط جدید همواره لازم است.
- مهارت بین رشته ای: در گذشته چند صد سال پیش دانشمندان زیادی داشتیم که مهارت های بین رشته ای داشتند. اما با توسعه علم مهارت های افراد به سمت تخصص گرایی سوق پیدا کرد. اما وقت تخصص های خیلی حرفه ای توسط ماشین ها و هوش مصنوعی انجام می شود انسان ها می توانند وقت بیشتری داشته باشند تا بین رشته های مختلف علمی و کاری ارتباط بر قرار کنند. فرض کنید شما بین بازاریابی دیجیتال و نرم افزار و طراحی با هوش مصنوعی یک ارتباط منطقی ایجاد کنید. این یک مهارت خاص است که در جهان امروز و فردا مورد نیاز است.
- تفکر تفکر تفکر!!! جهان آینده، جهان ذهن های خلاق است. محاسبات را ماشین ها انجام میدهند. بسیاری از کارها توسط هوش مصنوعی انجام می شود. خوب در این جهان نقش ما انسان ها چیست؟ ما بر می گردیم به همان وظیفه اصلی خودمان یعنی استفاده از تفکر و خلاقیت و نبوغ برای ساخت جهانی بهتر.
چه اقداماتی را برای تقویت مهارت های هوش مصنوعی خود باید انجام دهم؟
با مطالعه بخش های قبلی حالا شما هم می توانید پاسخ این سوال را بدهید. به نظر من برای آمادگی خود می بایست مهارت های هوش مصنوعی خود را ارتقا بدهیم. با این دانش به روز خود را انطاق دهیم. از ذهن خلاق خود بیشتر استفاده کنیم. در کارهایمان از ابزارهای به روز هوش مصنوعی استفاده کنیم. بیشتر فکر کنیم و مهارت های مدیریتی و خلاقت خود را ارتقا دهیم. در جهان آینده انسان هایی پیروز هستند که این مهارت های خود را ارتقا دهند. در واقع در اصل هم همین بوده است. وظیفه ما انسان ها استفاده بیشتر از تفکر از طریق ابزارهای جهان هستی برای کمک به خود و دیگران بوده است. در گذشته بسیاری از انسان ها از جسم خود بیشتر استفاده می کردند تا تفکر. اما وقتی انسان با این واقعیت رو به رو شود که بسیاری از وظایف فیزیکی خود را به ماشین و هوش مصنوعی سپرده است به مرور به همان وظیف ذاتی خود یعنی تفکر برای خلق ارزش بر می گردد. یک انتخاب طبیعی دیگر
دکتر مهران شیرزاد
مدیر سایت دیجی نورون
.
